Rękojmia i gwarancja- zmiany od 2023 roku

Do ustawy o prawach konsumenta zostaną wprowadzone nowe definicje pojęć takich jak: „towar”, „trwałość”, „usługa cyfrowa”, „towar z elementami cyfrowymi” czy „środowisko cyfrowe”, a także definicję „ceny”, jako wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą konsument jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za treść cyfrową, usługę cyfrową lub towar, a w odniesieniu do treści cyfrowej lub usługi cyfrowej - także cyfrowe odwzorowanie wartości.

Od 1 stycznia 2023 roku zgodnie z nowymi regulacjami do umowy, na mocy której przedsiębiorca będzie zobowiązany do przeniesienia własności towaru i wykonania usługi, stosowane będą przepisy dotyczące umów zobowiązujących do przeniesienia własności. Przepisy, o których mowa powyżej stosuje się do umów zobowiązujących do przeniesienia własności towaru z elementami cyfrowymi, również w zakresie treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, nawet jeżeli są one dostarczane przez osobę trzecią.

Kolejno wskazać należy, iż przedsiębiorca będzie obowiązany udzielić odpowiedzi na reklamację konsumenta w terminie 14 dni od dnia jej otrzymania. Zmienia się również terminologia stosowana w ustawie o prawach konsumenta ze słowa „rzecz” na „towar”.

Ustawodawca do ustawy o prawach konsumenta dodał rozdział dotyczący umów zobowiązujących do przeniesienia własności towaru na konsumenta, w którym to opisano szczegółowo niezbędne przesłanki do uznania towaru za zgodny z umową, m. in. jeżeli zgodne z umową pozostają w szczególności jego:

1) opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi - również kompatybilność, interoperacyjność i dostępność aktualizacji;

2) przydatność do szczególnego celu, do którego jest potrzebny konsumentowi, o którym konsument powiadomił przedsiębiorcę najpóźniej w chwili zawarcia umowy i który przedsiębiorca zaakceptował.

Ponadto towar musi występować w takiej ilości i mieć takie cechy, w tym trwałość i bezpieczeństwo, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi - również funkcjonalność i kompatybilność, jakie są typowe dla towaru tego rodzaju i których konsument może rozsądnie oczekiwać, biorąc pod uwagę charakter towaru oraz publiczne zapewnienie złożone przez przedsiębiorcę, jego poprzedników prawnych lub osoby działające w ich imieniu, w szczególności w reklamie lub na etykiecie. Przedsiębiorca nie będzie jednak ponosił odpowiedzialności za brak zgodności towaru z umową jeżeli konsument, najpóźniej w chwili zawarcia umowy, został wyraźnie poinformowany, że konkretna cecha towaru odbiega od wymogów zgodności z umową, oraz wyraźnie i odrębnie zaakceptował brak konkretnej cechy towaru.

Jedną z ważniejszych zmian wprowadzonych niniejszą ustawą jest zapis, iż przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za brak zgodności towaru z umową istniejący w chwili jego dostarczenia i ujawniony w ciągu dwóch lat od tej chwili, chyba że termin przydatności towaru do użycia, określony przez przedsiębiorcę, jego poprzedników prawnych lub osoby działające w ich imieniu, jest dłuższy. Kolejno domniemywa się, że brak zgodności towaru z umową, który ujawnił się przed upływem dwóch lat od chwili dostarczenia towaru, istniał w chwili jego dostarczenia, o ile nie zostanie udowodnione inaczej lub domniemania tego nie można pogodzić ze specyfiką towaru lub charakterem braku zgodności towaru z umową.

Jeżeli natomiast towar będzie niezgodny z umową konsument może żądać jego naprawy lub wymiany. Wskazać należy, iż to konsument ma prawo wybrać w jaki sposób towar ma zostać przywrócony do stanu zgodnego z umową. Koszty naprawy lub wymiany, w tym w szczególności koszty opłat pocztowych, przewozu, robocizny i materiałów, ponosi w takim przypadku przedsiębiorca. Jeżeli jednak naprawa i wymiana są niemożliwe lub wymagałyby nadmiernych kosztów dla przedsiębiorcy, może on odmówić doprowadzenia towaru do zgodności z umową. Dopiero w dalszej kolejności konsument będzie mógł skorzystać z kolejnych uprawnień, tzn. żądać obniżenia ceny lub odstąpić od umowy. Termin na zwrócenie należnych konsumentowi środków z tytułu obniżenia ceny bądź odstąpienia od umowy wynosi 14 dni od złożonego przez konsumenta stosownego oświadczenia (w przypadku obniżenia ceny), bądź otrzymania towaru lub dowodu jego odesłania (w przypadku odstąpienia od umowy).

Ustawa ponadto zmienia i wydłuża termin przedawnienia roszczeń konsumenta, gdy może on skierować sprawę do sądu przeciwko przedsiębiorcy, w sytuacji kiedy ten sprzedał mu wadliwy towar. Od 2023 roku będzie to możliwe w ciągu sześciu lat. Zmiana ta ma duże znaczenie w sytuacji, kiedy konsument zgłosi przedsiębiorcy wadę, a ten przedłuża procedurę reklamacyjną.

Biorąc pod uwagę powyższe na uwagę zasługuje fakt, że przepisy dotyczące rękojmi za wady wobec konsumentów zostaną niejako przeniesione do ustawy o prawach konsumenta, a zawarte regulacje w kodeksie cywilnym będą odnosiły się jedynie do rękojmi w umowach między przedsiębiorcami.

Wprowadzone z dniem 1 stycznia 2023 roku zmiany w ustawie o prawach konsumenta odnoszą się również do kwestii gwarancji. Zgodnie z nowymi przepisami udzielanie gwarancji pozostaje dobrowolne, jednak nie może ona przewidywać gorszych warunków niż te zapewniane w reklamie, chyba że oświadczenie gwarancyjne złożone w reklamie przed zawarciem umowy zostało sprostowane z zachowaniem warunków i formy, w jakiej reklama została przeprowadzona, lub w porównywalny sposób. Ponadto gwarancja nie powinna być udzielana na gorszych zasadach niż zasady przewidujące odpowiedzialność z tytułu rękojmi.

Podsumowując wprowadzone zmiany w ustawie o prawach konsumentów wymuszą na przedsiębiorcach dostosowanie procedur reklamacyjnych oraz gwarancyjnych do nowych regulacji prawnych. Powinni oni bowiem zaktualizować regulaminy, umowy sprzedaży a także formularzy np. zwrotu towaru i dostosować je do obowiązującego od 1 stycznia 2023 roku prawa. Należy mieć także na uwadze nowe terminy dochodzenia roszczeń z tytułu rękojmi oraz skrócony czas na rozpatrzenie reklamacji.